Sự thật về máy lọc không khí.
- Chất lượng không khí ngày càng suy giảm, đặc biệt ở các thành phố. Chỉ số ô nhiễm không khí Hà Nội, HCM... cũng như nhiều nước trên thế giới được căn cứ theo AQI. Theo thống kê gần đây, Hà Nội liên tục được cảnh báo mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số AQI ở mức cao, lên tới 170. Tình trạng này được coi là rất xấu, và người dân nên hạn chế, không nên ra đường nhiều.
- AQI (Air Quality Index) là một chỉ số báo cáo chất lượng không khí hàng ngày. Đây được coi là một thước đo đơn giản hóa mức độ ô nhiễm không khí, cho biết không khí xung quanh ta là sạch hay ô nhiễm, ô nhiễm đến mức độ nào. Rủi ro đối với sức khỏe cộng đồng càng cao khi chỉ số AQI càng lớn. Chỉ số AQI tập trung vào sự ảnh hưởng tới sức khỏe người dân có thể gặp trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi hít thở không khí ô nhiễm.
- Ô nhiễm không khí là mối nguy hại lớn cho sức khỏe con người. Theo các chuyên gia y tế, một người lớn trung bình hít thở khoảng 15 m3 không khí mỗi ngày. Mặc dù các chất ô nhiễm trong không khí thường không nhìn thấy, chúng có thể gây nhiều ảnh hưởng xấu đến toàn cơ thể, bao gồm cả tim, gan, phổi và hệ hô hấp, hay ngay cả thai nhi đang phát triển trong bụng mẹ.
Theo một nghiên cứu mới đây, hít thở không khí ô nhiễm nhẹ trong 10 năm có tác dụng tương tự đối với phổi của bạn như hút một gói thuốc lá mỗi ngày trong 29 năm. Tổng giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus gọi ô nhiễm không khí là một loại thuốc lá mới.Trước những lo ngại ngày càng tăng, mọi người đã tìm đến máy lọc không khí,một lựa chọn phổ biến nhất để cải thiện chất lượng không khí nơi chúng ta sinh sống. Thực tế thì ô nhiễm không khí ở trong nhà nặng hơn so với ngoài trời,vì thế việc sắm cho gia đình những chiếc máy lọc là điều dễ hiểu.
Máy lọc không khí có thể lọc bụi, khói, chất ô nhiễm, nấm mốc, và nhiều hơn nữa, tạo ra một môi trường trong lành hơn. Nhưng nhiều người cũng hoài nghi,cho rằng các nhà kinh doanh đang nói quá về những gì máy lọc không khí làm được. Máy lọc không khí giữ chân các chất gây ô nhiễm trong không khí như bụi, nấm mốc, hóa chất, mùi và các chất độc khác. Tuy nhiên, tùy thuộc vào công nghệ, các loại máy lọc không khí khác nhau có khả năng thu giữ các loại chất ô nhiễm khác nhau. Khi các chất ô nhiễm bị giữ lại thì không khí tinh khiết sẽ đi qua máy lọc và trở lại không gian.
Máy lọc không khí hoạt động như thế nào?
Máy lọc không khí được tạo nên bởi nhiều bộ lọc và quạt hút được sử dụng để lưu thông không khí. Quạt hút không khí từ ngoài vào, sau đó đi qua các bộ lọc. Trong quá trình này, các bộ lọc giữ lại các chất ô nhiễm như mạt bụi, bào tử nấm mốc…vv... do đó làm sạch không khí. Khi không khí đã đi qua tất cả các bộ lọc, quạt sẽ thổi không khí sạch trở lại môi trường. Sau đây là tổng quan về các loại máy lọc không khí khác nhau và cách chúng hoạt động.
HEPA Filters: Đây là những máy sử dụng bộ lọc HEPA để thu 99,97% tất cả các chất gây ô nhiễm không khí lên đến 0,03 microns. Những máy lọc không khí này sử dụng các công nghệ ngăn chặn vi khuẩn và vi rút phát triển, điều này làm cho không khí trong lành hơn nhiều
Máy tạo Ozone: Loại máy này chỉ được sử dụng để lọc mùi, thường được sử dụng trong các khách sạn cho phép hút thuốc vì chúng có thể lọc tất cả các mùi khói. Tuy nhiên, chúng cũng giải phóng một lượng ozone cao, có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Như vậy, bạn cần phải rời khỏi phòng trong khoảng 24 giờ sau khi sử dụng máy tạo ozone, khiến chúng không phù hợp để sử dụng hàng ngày.
Máy lọc bụi tĩnh điện: Đây là loại máy trong đó các hạt tới được tích điện năng lượng âm để chúng có thể bị hút vào các tấm tĩnh điện. Tuy nhiên, một khi các tấm tích lũy đủ các hạt, chúng cần được thay thế, làm tăng chi phí bảo trì của chúng. Hơn nữa, chúng cũng giải phóng ozone, có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Mặc dù chúng là thiết bị lọc không khí phổ biến trong quá khứ, nhưng hầu như không còn được sử dụng nữa.
Máy lọc không khí UV: Những máy lọc không khí này sử dụng đèn UV để thâm nhập vào cấu trúc tế bào của vi sinh vật, tiêu diệt vĩnh viễn và ngăn chặn sự nhân lên của nó, vì vậy, những máy lọc không khí này không giữ lại các chất ô nhiễm mà chỉ loại bỏ chúng.
Than hoạt tính: Than hoạt tính không lọc được vi khuẩn, nhưng nó cực kỳ hiệu quả trong việc lọc các hóa chất,hợp chất vô cơ dễ bay hơi,khí radon(gây ung thư), khí thải và mùi hôi.
Như bạn có thể thấy, máy lọc HEPA là loại tiện lợi và tiên tiến nhất vì chúng lọc tất cả các dạng chất gây ô nhiễm không khí. Chúng cũng dễ bảo trì thường xuyên nhất, đó là lý do tại sao hầu hết các máy lọc không khí dân dụng trên thị trường hiện đang sử dụng bộ lọc HEPA. Tuy nhiên, một số máy lọc không khí tiên tiến trên thị trường sử dụng kết hợp nhiều bộ lọc khác nhau, chẳng hạn như bộ lọc than hoạt tính, bộ lọc HEPA, đèn UV và thậm chí cả bộ lọc bụi tĩnh điện.
Bộ lọc HEPA là gì?
HEPA là viết tắt của High Efficiency Particulate Air.
Bộ lọc HEPA thu được các hạt trong không khí với nhiều kích cỡ khác nhau, lên đến 0,03 micron. Chúng bao gồm các lưới nhiều lớp được làm bằng các sợi thủy tinh mịn, mỏng hơn sợi tóc của con người. Các bộ lọc là kín khí, và các sợi được xếp nếp và định hình cố định bằng khung nhựa hoặc kim loại.
Khi quạt hút không khí vào máy lọc, không khí ô nhiễm di chuyển qua các bộ lọc. Các hạt không khí lớn nhất được giữ thông qua các xung lực, tức là các hạt va chạm với sợi. Các hạt không khí cỡ trung bình được giữ thông qua đánh chặn, tức là các hạt chạm vào sợi quang để bị bắt. Các hạt không khí nhỏ nhất được bắt giữ thông qua khuếch tán, tức là chúng ngoằn ngoèo qua các lớp sợi thủy tinh khác nhau cho đến khi cuối cùng chúng dính vào sợi.
Bảo dưỡng máy lọc không khí
Bộ lọc không khí có thể được làm bằng giấy, sợi thủy tinh hoặc thậm chí là lưới. Tuy nhiên, bất kể loại bộ lọc được sử dụng, tất cả đều cần bảo trì và thay thế thường xuyên. Như vậy, khi xem xét chi phí của máy lọc không khí và liệu bạn có nên mua một chiếc hay không, bạn cũng cần phải tính đến chi phí bảo trì.
Tần suất bạn sẽ phải thay các bộ lọc tùy thuộc vào lượng thời gian bạn sử dụng chúng và mức độ ô nhiễm trong nhà bạn. Bạn cũng có thể tìm thấy máy lọc không khí với các bộ lọc có thể tái sử dụng hoặc có thể giặt được, nhưng chúng khó bảo trì và thường không được sử dụng trong các máy lọc không khí tiên tiến và hiệu quả nhất.
Bạn cũng có thể xem xét các máy lọc không khí ánh sáng UV đã nói ở trên vì chúng tuyên bố sẽ tiêu diệt các tạp chất như vi khuẩn, vi rút và nấm mốc. Tuy nhiên, chúng có công suất lớn và sẽ tốn nhiều tiền điện. Hơn nữa, hiệu quả của chúng không được đảm bảo vì một số vi khuẩn có khả năng chống tia cực tím.
Vì vậy, lý tưởng nhất là bạn nên mua máy lọc không khí với bộ lọc HEPA cần được thay thế thường xuyên. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), lý tưởng nhất là bạn nên thay thế các bộ lọc ba tháng một lần để có chức năng tối ưu. Để không khí luôn trong lành, bạn cũng phải chạy chúng gần như 24/7.
Chi phí vận hành và bảo trì cho 1 máy lọc HEPA có thể khoảng hơn 2tr-2.5tr/năm. Đây là một khoản chi rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài
Sau đây là tổng quan về cá thành phần mà máy lọc không khí có thể loại bỏ.
Dị ứng: Máy lọc không khí với bộ lọc HEPA có thể loại bỏ tất cả các chất gây dị ứng trong khí quyển. Tuy nhiên, nếu có chất gây dị ứng trong các lớp sơn,hoàn thiện trong đồ nội thất, sàn nhà hoặc tường, máy lọc không khí sẽ không loại bỏ được chúng.
Khói: Máy lọc không khí có các bộ lọc có thể bẫy tất cả các hạt khói có hại, thông qua các đám cháy hoặc khói thuốc lá. Tuy nhiên, nó chỉ lọc được mùi khói,nếu làn khói trong nhà bạn quá dày đặc thì vẫn sẽ để lại vết trên trần,tường(tiêu biểu là khói hương)
Chất độc: Không khí trong nhà bạn cũng có thể có độc tố thải ra từ các sản phẩm tẩy rửa và các sản phẩm khác. Theo thời gian, những độc tố này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bạn. Máy lọc không khí có thể loại bỏ một số chất độc này, nhưng cách tốt nhất để loại bỏ chúng là tránh sử dụng chúng.
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC): Đây là những hợp chất có hại có ở dạng khí hoặc hơi. Chúng được giải phóng từ việc đốt nhiên liệu, thuốc lá và dung môi và chúng có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Máy lọc không khí với bộ lọc than hoạt tính có thể lọc VOC.
Vi khuẩn và vi trùng: Máy lọc không khí có bộ lọc tia UV cũng có thể tiêu diệt vi khuẩn, vi trùng, vi rút và các vi khuẩn khác có thể dẫn đến bệnh. Ánh sáng tia cực tím phá hủy các vi khuẩn ở cấp độ tế bào, do đó đảm bảo chúng không thể nhân lên.
Tóm lại, hầu hết các máy lọc không khí gia đình đều lọc các hạt trong không khí như bụi, khói và phấn hoa. Tuy nhiên, nếu bạn muốn máy lọc không khí có thể làm giảm radon, chất ô nhiễm khí hoặc vi khuẩn, bạn sẽ cần máy lọc tiên tiến với bộ lọc than hoạt tính hoặc đèn UV.
Còn tiếp...
